تفاوت کابل مفتولی و کابل افشان
در این مقاله درباره‌ی تفاوت کابل مفتولی و کابل افشان توضیحات کوتاهی را داده ایم و به موارد کاربردی این نوع از کابل ها پرداخته ایم و به مزیت های این کابل ها اشاره کرده ایم پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
تفاوت کابل مفتولی و کابل افشان یا چند رشته‌ای بیشتر در کاربرد و برخی ویژگی‌های عملکردی آن‌ها است، وگرنه هر دو به‌عنوان اصلی‌ترین شکل‌های ساخت انواع کابل و سیم الکتریکی شناخته می‌شوند و برقراری جریان و انتقال برق را ممکن می‌کنند.
کابل مفتولی فناوری قدیمی‌تری نسبت به کابل افشان دارد، اما به دلیل ویژگی‌هایی که در برخی موارد مناسب‌تر از کابل افشان است، همچنان تولید می‌شود. کابل افشان هم به همین ترتیب برای کاربرد‌هایی مناسب‌تر از کابل مفتولی است، پس هیچ‌کدام از این اشکالِ کابل را نمی‌توان برتر از دیگری دانست. در انتخاب کابل مفتولی و کابل افشان بعد از اطمینان از سطح ایمنی و ملاک‌هایی مثل تأییدیه آ‌تش‌نشانی، سنجش همه‌ی نیاز‌ها و در نظر گرفتن کاربرد آن‌ها مهم‌ترین معیار است.
کابل مفتولی و کابل افشان چیست؟
کابل مفتولی اصولاً به هر نوع سیم یا کابل الکترونیکی گفته می‌شود که قسمت درونی یا هادی آن از یک یا چند رشته هادی با قطر بیشتر از نیم میلی‌متر تشکیل شده باشد؛ قطر رشته‌ها در اشکال مختلف کابل تعیین‌کننده مفتولی یا افشان بودن آن است.
قطر هادی فلزی در کابل مفتولی می‌تواند تا چند میلی‌متر هم افزایش پیدا کند یا از تابیده شدن چند رشته طبق تعریف و حداقل قطر یک مفتول، قطر نهایی قسمت هادی کابل را تعیین کند؛ البته کابل مفتولی معمولاً تک رشته‌ای است و خواص ویژه‌اش را هم از تک رشته بودن و سطح مقطع بدون پستی‌وبلندی می‌گیرد.
اما در مواردی مثل برخی از انواع کابل ابزار دقیق می‌تواند از چند مفتول در کنار هم یا پیچیده شده به هم تشکیل شود. در مقابل کابل افشان با قطر‌های کمتر و تعداد بیشتر رشته‌های هادی شناخته می‌شود. در کنار هم قرار گرفتن یا پیچیده شدن رشته‌های نازک‌تر از نیم میلی‌متر، سطح مقطع یا قطر نهایی قسمت هادی کابل افشان را مشخص می‌کند.
از هر دو کابل مفتولی و کابل افشان می‌توان برای ساخت محصولات مرسوم مثل انواع کابل مدیکال استفاده کرد، اما سنجش کارایی کابل موردنظر مهم‌ترین عاملی است که تفاوت کابل مفتولی و کابل افشان را مشخص می‌کند.
چه ویژگی‌ها و معیار‌هایی تفاوت کابل مفتولی و کابل افشان را مشخص می‌کند؟
شکل کلی قسمت درونی یا هادی بیشتر کابل‌ها و سیم‌های رسانای برق، به دو صورت کابل‌های مفتولی یا سیم‌های تک هادی، و کابل‌های افشان یا سیم‌های چند رشته‌ای است. تفاوت این دو بر اساس معیار‌های زیر برجسته می‌شود.
۱- جریان الکتریکی
جریان الکتریکی یا ولتاژ در هر کابل با ویژگی‌های ساختاری و خصوصاً نوع و قطر قسمت هادی مشخص می‌شود؛ ازلحاظ جریان الکتریکی، تفاوت کابل مفتولی و افشان را باید در قطر‌های مشابه بررسی کرد، این عامل در دو نوع کابل هم‌قطر افشان و مفتولی تفاوت چندانی نمی‌کند، ولی به علت سفت بودن و یکدست بودن سطح هادی در کابل مفتولی، الکتریسیته بهتر و راحت‌تر از کابل افشان هدایت می‌شود.
۲- اختلال الکتریکی
توضیح تفاوت در میزان اختلال الکتریکی در کابل مفتولی و کابل افشان، درواقع تکمیل‌کننده تفاوت آن‌ها در معیار قبلی یعنی جریان الکتریکی است؛ بهتر بودن جریان الکتریکی در کابل مفتولی، تا حد زیادی به کم شدن اتصالی و اختلال الکتریکی در این نوع کابل برمی‌گردد.
کابل افشان به علت پیچیده شدن یا کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی رشته هادی، پست و بلندی بیشتری نسبت به کابل مفتولی دارد و همین مسأله احتمال اختلال مغناطیسی را در آن بالا می‌برد. در خیلی از انواع کابل فشار قوی سیلیکونی به علت اهمیت کم کردن از احتمال اختلالات مغناطیسی، از چند رشته مفتول به جای رشته‌های نازک و زیاد هادی، در کنار هم استفاده می‌شود.
۳- انعطاف
انعطاف‌پذیری برای همه‌ی انواع کابل‌های برق مهم است، اما در مصارفی که کابل حرکت بیشتری می‌کند و بیشتر در معرض فشار‌های مکانیکی خارجی و حرکتی است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
کابل افشان خشکی و قدرت پایین مانور کابل مفتولی را ندارد و به دلیل قرارگیری چندین رشته نازک هادی درون کابل، قدرت حرکتی و انعطاف بیشتری دارد. برای وسایل پرحرکت و حساس هیچ وقت از کابل مفتولی استفاده نمی‌شود و برای مثال کابل اتو همیشه از نوع افشان ساخته می‌شود.
۴- مقاومت
همیشه در مورد مقاومت و پایداری انسان‌ها در کنار هم، مثال سخت شکسته شدن چند شاخه چوب در کنار هم در برابر یک تک شاخه تنها گفته می‌شود اما این مدل در مورد کابل‌ها مصداق ندارد.
مشخص شد که مقاومت حرکتی کابل افشان بیشتر از کابل مفتولی است، درحالی‌که مقاومت در برابر خوردگی کابل مفتولی بیشتر از کابل افشان است. اینجا اهمیت کاربرد صحیح این اشکال کابل مشخص می‌شود و بهتر است در مصارفی که احتمال زیادی برای خوردگی کابل وجود دارد؛ مثل کابل اعلام حریق، از کابل مفتولی استفاده شود.
۵- کاربرد
کابل افشان انعطاف‌پذیرتر، پیچیده‌تر و ظریف‌تر از کابل مفتولی است. از کابل افشان بیشتر برای استفاده در محیط‌های داخلی، تخته‌های مدار، سیم‌های وسایل برقی و دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود، جایی که خم شدن و پیچش برای اتصال قطعات الکترونیکی ضروری است. در مقابل از کابل مفتولی که سنگین‌تر از کابل افشان است.
در محیط‌های بیرونی و شرایط آب‌وهوایی سخت به کار گرفته می‌شود. کاربرد ایدئال کابل مفتولی، انتقال نیرو در ساختمان‌های مسکونی و بزرگ‌تر است، چون این کار به جریان الکتریکی بالا، حرکت کم و دوام طولانی‌مدت نیاز دارد.
۶- قیمت
در انواع کابل سیلیکونی که ازلحاظ عایق جزء مناسب‌ترین عایق‌های کابل شناخته می‌شود، می‌توان از هادی مفتولی یا افشان استفاده کرد یا هر نوع امکانات مضاعف دیگری را در این کابل‌ها اعمال کرد؛ یعنی هزینه نهایی کابل تا حد زیادی به امکانات مختلف ربط دارد، اما در مورد قسمت رسانای کابل می‌توان گفت که هزینه‌های ساخت هادی مفتولی کمتر از هادی افشان است و درنتیجه قیمت کابل مفتولی شاید کمی ارزان‌تر از کابل افشان باشد.
کابل مفتولی بهتر است یا کابل افشان؟
به این سؤال فقط می‌توان با تفکیک سیم‌ها از کابل‌ها جواب دارد. سیم به‌عنوان یک هادی الکتریکی ظریف‌تر از کابل تعریف می‌شود، درحالی‌که کابل به‌عنوان گروهی از سیم‌ها یا رسانا‌ها عایق‌بندی می‌شود و تعریف جداگانه‌ای دارد.
برای مثال یک سیم نسوز با کابل نسوز فرق ساختاری و کاربری دارد و انتخاب بهترین شکل هادی برای آن‌ها هم به همین مسأله مرتبط می‌شود. در کل کابل مفتولی رسانای الکتریکی بهتری است و ویژگی‌های الکتریکی پایدارتری را در محدوده وسیع‌تری از فرکانس‌ها ارائه می‌دهد. همچنین کمتر تحت تأثیر اختلالات مغناطیسی قرار می‌گیرد و می‌دانیم که همه‌ی این ویژگی‌ها بیشتر مناسب کاربری کابل‌ها است تا سیم‌ها. در مقابل ویژگی انعطاف‌پذیری بیشتر هادی افشان، آن را برای ساخت انواع سیم مناسب می‌کند.
مطلب مرتبط : کابل سیلیکونی ، کابل نسوز
